martes, 28 de noviembre de 2017

intertaidal zone

The intertidal zone, also known as the foreshore and seashore and sometimes referred to as the littoral zone, is the area that is above water at low tide and under water at high tideThis area can include many different types of habitats, with many types of animals, and numerous species of coral

                                 Resultado de imagen de intertidal zone 

 Peritidal zone is similar but a somewhat wider zone, extending from above the highest tide level to below that of the lowest tide level. The intertidal zone is also home to many several species from different taxa including Porifera, Annelids, Coelenterates, Mollusks, crustaceans, Arthropods, etc. Wateris available regularly with the tides but varies from fresh with rain to highly saline and dry salt with drying between tidal inundations. 

Resultado de imagen de intertidal zone

martes, 21 de noviembre de 2017

ekosistema

Ekosistema: Ekosistema bat toki batean bizi diren izaki bizidunak eta beraien arteko eta ingurunearekin sortutako harremanen multzoa da.


Resultado de imagen de ekosistema
Hau da ekosistema batean bi atal daude: biotopoa eta biozenosia.
Biotopoa: ingurumena da eta bera deskribatzen duten faktore guztiak (tenperatura, materialak…)
Biozenosia: ekosistema batean bizi diren izaki bizidunen multzoa da.
Izaki bizidunen harremanak bi motatakoak izan daitezke:
• Interespezifikoak: espezie desberdinen arteko harremanak (sinbiosia, mutualismoa…)
Intraespezifikoak: espezie berdinaren arteko harremanak (taldea, familia, gizartea,…)

Resultado de imagen de ekosistema


Motak: GUNE ATLANTIARRA
Pagadia: Pagoaren basoa. 400-500 m-tik gora 1500 m arte agertzen dira gune batzuetan baso zabal eta irekiak sortuz.
Hariztia: Haritzaren basoa. 0 m-tik 500 m arte agertzen dira. Haritza hainbat espezie agertzen dira: Quercus robur eta Q pyrennaica batez ere. Baso honetan beste landare batzuk ager daitezke lotuta.
Itsas-pinudia: Pinus maritima zuhaitza agertzen da. Kostaldean. Oso leku gutxietan geratzen da kostaldeko ekosistemak desagertarazi zirelako leku askotan.
Ibai ertzetako basoa: Ibai ertzeetan oso baso berezia sortzen da: urritzak, sahatsak, urkiak, altzak, astigarrak,…
Landa: Zuhaitzik gabeko eta belarrez betetako gunea. Landareak belarrak dira, gramineak eta hirustak, sasi batzuk, iratzeak,…. Abereak elikatzeko erabiltzen dira.
 Artadi kantauriarra: Kostaldeko gune askotan irauten duen basoa. Artea da zuhaitz nagusia eta beste zuhaixka eta belar askorekin lagunduta dago (ezpela, Q rotundifolia, gurbitza, otso-mahatsa, …) Itsaslabarra: Harkaitzez betetako gune bertikala. Itsas ertzean topatzen ditugu, beraz, hemengo landareak gazitasunera egokituta daude. Landare txikiak eta zuhaixka txiki batzuk.
 Marearteko eremua: Marea goran ur-azpian geratzen dena eta marea beheran airean geratzen dena hartzen duen gunea. Arroka artean putzuak geratzen dira ordu batzuz eta bertan itsasoko animali asko (anemonak, aktiniak, itsas-trikuak, itsas-izarrak,…) eta algak bizi dira Padura: Ibaiko ur geza eta itsasoko ur gazia elkartzean sortzen den eremua. Gune lokatztua landare endemiko batzuk dituena (Halimium, Salicornia, …) eta animalia berezi batzuk dituena (hegazti limmikolak, labanak, poliketo asko Nereis moduan,…)
Dunak: Hare pilaketak dira. Kostaldeko leku batzuetan geratzen dira. Landare bereziak daude Euporbia bezala. 

Resultado de imagen de ekosistema

GUNE MEDITERRANEOA

 Artadia: Artea da zuhaitz nagusia eta beste zuhaixka eta belar askorekin lagunduta dago (ezpela, Q rotundifolia, gurbitza, otso-mahatsa, …) Hariztia: 300 m-tik 600 m arteko basoa. Quercus petraea eta Q pyrenaica agertzen dira.
Iñarradia: Iñarra zuhaixkaren hainbat espezie agertzen dira (Erica vagans, E cinerea, E tetralix, E scoparia), elorri batzuk (Genista scorpius, Crataegus monogyna), hosto-zuria (Sorbus aria) lagunduta.
Pinudia: Pinus radiata edo Pinus sylvestris espezieen landaketak edo basoak.
Basamortua: nafarroako hegoaldean agertzen den ekosistema (Bardeak). Landare gutxi.
Ibai-ertzetako basoak: Ibai ertzeetan oso baso berezia sortzen da: zurzuria, zumarrak, urkiak, altzak, elorri zuria,  astigarrak…


GUNE MENDITSUA
 Landa: Zuhaitzik gabeko eta belarrez betetako gunea. Landareak belarrak dira, gramineak eta hirustak, eta lore oso txikiak.
 Harkaitza: Arrokaz osatutako gune bertikala. Landare gutxi daude, hazteko lur gutxi behar duten landareak daude. Animalien artean hegazti asko batez ere harrapariak (saia, arranoa, …)

jueves, 2 de noviembre de 2017

THE CREATION OF CANTABRIAN MOUNTAIN

As a whole, the Cantabrian Mountains are remarkable for their intricate ramifications, but almost everywhere, and especially in the east, it is possible to distinguish two principal ranges, from which the lesser ridges and mountain masses radiate. One range, or series of ranges, closely follows the outline of the coast; the other, which is loftier, forms the northern limit of the great tableland of Castile and León, and is sometimes regarded as a continuation of the Pyrenees. In some parts the coastal range rises sheer above the sea, and everywhere has so abrupt a declivity that the streams which flow seaward are all short and swift.


Resultado de imagen de MONTAÑAS CANTABRAS

MAREARTEKO ZONA

        Marearteak zonazio bertikala erakusten du maiz.
            Hiru dira zonazioa eragiten duten faktore nagusiak: mareak, elikagai             eskuragarritasuna eta konpetentzia, inter eta intraespezifikoa.  
      Intentsitate desberdineko mareak eratzen dira, ur masa oso handien             migrazioak itsas mailan eragiten dituztenak. Marea horiek, substratua           gogorra bada eta kosta neurri batean inklinatua badago, zonazioa                   eragiten dute. Hori gertatzeko arrazoia urperatze-aireratze zikloen                 agerpena eta hauen ondorioak dira. Kostaldeko nutriente                               eskuragarritasuna, estres hidrikoa, estres osmotikoa eta eguzki                       irradiazioa bezalako faktoreak estuki loturik daude mareen zikloekin.           Aipaturiko aldagai horiek, zuzenki eragiten dute zonazio bertikal                   horietako egitura ekosistemiko eta konpetentzia prozesuetan.
          Goi marearteko espezieak aipatutako aldagai horien aurrean                           erresistenteagoa izanik gorago iritsi daitezke konpetentzia baxuko                 guneak kolonizatuz. Erdi eta batez ere behe mareartean berriz,                       nutriente eskuragarritasuna handiagoa denez eta espezie arteko                     konpetentzia gogorragoa, mareen eraginaren araberako gradiente bat             eratzen da. Laburbilduz, bertikalki eragiten duten mareek bizi baldintza         desberdinak eragiten dituzte nutriente eta konpetentzia                                   intespezifikoetan eragiten baitute.




            Marearteak zonazio bertikala erakusten du maiz.
         Hiru dira zonazioa eragiten duten faktore nagusiak: mareak, elikagai             eskuragarritasuna eta konpetentzia, inter eta intraespezifikoa.
      Intentsitate desberdineko mareak eratzen dira, ur masa oso handien               migrazioak itsas mailan eragiten dituztenak. Marea horiek, substratua           gogorra bada eta kosta neurri batean inklinatua badago, zonazioa                   eragiten dute. Hori gertatzeko arrazoia urperatze-aireratze zikloen                 agerpena eta hauen ondorioak dira. Kostaldeko nutriente                               eskuragarritasuna, estres hidrikoa, estres osmotikoa eta eguzki                       irradiazioa bezalako faktoreak estuki loturik daude mareen zikloekin.           Aipaturiko aldagai horiek, zuzenki eragiten dute zonazio bertikal                   horietako egitura ekosistemiko eta konpetentzia prozesuetan.
          Goi marearteko espezieak aipatutako aldagai horien aurrean                           erresistenteagoa izanik gorago iritsi daitezke konpetentzia baxuko                 guneak kolonizatuz. Erdi eta batez ere behe mareartean berriz, nutriente       eskuragarritasuna handiagoa denez eta espezie arteko konpetentzia               gogorragoa, mareen eraginaren araberako gradiente bat eratzen da.
         Laburbilduz, bertikalki eragiten duten mareek bizi baldintza desberdinak      eragiten dituzte nutriente eta konpetentzia intespezifikoetan eragiten              baitute.


Resultado de imagen de MAREARTEKO ZONA




LANDA

ZUHAITZIK GABEKO ETA BELARREZ BETETAKO GUNEA. ANIMALIENTZAKO SORTUTAKO EREMUAK DIRA: ABEREAK ELIKATZEKO ERABILTZEN DIRA. 2 MOTA EZBERDINETAN BANATZEN DIRA: ITSASLABARRAREN GAINEAN DAUDENAK ETA PADURAN SORTUTAKO POLDERRAK.


 ITSASLABARRAREN GAINEAN DAUDENAK: ITSASLABARREN GAINEAN, IZUGARRIZKO LANDAREDIA EGON OHI DA..





PADURAN SORTUTAKO POLDERRAK: ITSASOARI BERENGANATU DIREN EREMUAK DIRA. LURRA LEHORTU EGITEN DA, PADURETAN LANDAK SORTZEN DIRA. ARTOA HAZTEKO ETA EREITEKO ETA ABEREAK ELIKATZEKO ERABILTZEN DIRA.



Resultado de imagen de landa wikipedia

lunes, 30 de octubre de 2017

ITSASLABARRA

Itsaslabar bat itsasoan zuzenean bukatzen den geografia gorabehera da.Itsaslabarra higadurareriko eresistentzia handia duten arrokaz osaturik daude. Batsuetan faila bat sortzen du tsaslabarra. Horma malkatsua eta bertikala olatuen jardunak eratuta. Itsasgoraren mailatik gora daude kokaturik. itsaslabarrean bizi baldintza gogorrak dira, marearteko eremuan bezala. ur gazaren ihintza, izakibizidunetan arazoak sor ditzake: batez ere landareei. Bi atal ditu:

URRADURA- PLATAFORMA: Tiraniaren indarra, itsaslabarren oinarrian biltzen da. 
ITSASLABAR HARRITSUA: Urradura-plataforma, bertikalki agertzen den harkaitz-labarra da.
Resultado de imagen de itsaslabarra
Sopelana, Barrika Meñakoz.
Sopelanak, Barrika Meñakoz, itsaslabar arranditsuak eta malkartsuak eta hondartza zoragarriak ditu.lau hondartza horiez gainera, getxotik sopelara itsaslabar ikusgarrien artean hedatzen den ibilbidea  dago.

jueves, 26 de octubre de 2017

volcano and pillow lava

Volcano:
A volcano is a rupture in the crust of a planetary-mass object, such as Earth, that allows hot lava, volcanic ash, and gases to escape from a magma chamber below the surface.The volcano has got lot of parts and each one has another function.


VOLCANO PARTS:

-Ash: Fragments of lava or rock smaller than 2mm in size that are blasted into    the air by volcanic explosions
-Lava flow: The far that the lava travels depends on the temperature of the flow
-          Lava dome:  Roughly circular month-shaped protrusion resulting from the slow extrusion of viscous lava from a volcano.
-Lava: Molten rock that erupts from a volcano that solidifies as it cools
-Vent: Are the locations from which lava flows and pyroclastic material are erupted.
-Tephra: Fragments of rock that are produced when magma or rock is explosively ejected.
-Crater: Mouth of volcano – surround a volcanic vet
-Lahar: Is a type of mudflow or debris flow composed of a slurry of pyroclastic material, rocky debris, and water.
-Fissure: Is a linear volcanic vent trough with lava erupts, usually without any explosive activity.
-Dike: Magmatic dikes form when magma intrudes into a crack then crystallizes as a sheet intrusion, either cutting across layers of rock or through an unlayered mass of rock.
-Magma: Molten rock beneath Earth´s surface
-Magma chamber: A magma chamber is a large pool of liquid rock found beneath the surface of the Earth

Resultado de imagen de partes del volcan
WHAT IS A PILLOW LAVA?
Pillow lavas are lavas that contain characteristic pillow-shaped structures that are attributed to the extrusion of the lava under water. Pillow lavas in volcanic rock are characterized by thick sequences of discontinuous pillow-shaped masses, commonly up to one metre in diameter.

FORMATION:
They are created when magma reaches the surface but, as there is a large difference in temperature between the lava and the water, the surface of the emergent tongue cools very quickly, forming a skin. The skin cools much faster than the inside of the pillow, so it is very fine-grained, with a glassy texture. The magma inside the pillow cools slowly, so is slightly coarser grained than the skin, but nevertheless it is still classified as fine grained.


As a whole, the Cantabrian Mountains are remarkable for their intricate ramifications, but almost everywhere, and especially in the east, it is possible to distinguish two principal ranges, from which the lesser ridges and mountain masses radiate. One range, or series of ranges, closely follows the outline of the coast; the other, which is loftier, forms the northern limit of the great tableland of Castile and León, and is sometimes regarded as a continuation of the Pyrenees. In some parts the coastal range rises sheer above the sea, and everywhere has so abrupt a declivity that the streams which flow seaward are all short and swift.






Resultado de imagen de volcan











lunes, 23 de octubre de 2017

KUTSADURA ZABORRA

KUTSADURA ZABORRA




Bi kutsadura mota ezberdinak daude batez ere: Antropikoa eta kimikoa. Antropikoa, gizakiok eragindako kutsadura da.


1)Ingurunearen degradazioa eta kontserbazioa:

Degradazio fisikoa, etrukturaren deterioroa eta lurrearen kalitatea suposatzen du. Beste aldetik, degradazio biologikoa humusen mineralizazioaren procesuari erreferentzia egiten dio, hau da, lurraren materia organikoaren galtzea.

2) Biosferaren desorekak:

Kausak: erregaiak, baso-soiltzea, gehiegizko hondakinak (residualak) .
Ondorioak: ekosistemen suntsitzea eta biodibertsitatea txikitzea.




3) Hidrosferaren desorekak:
Kausa: substantzia toxikoen ederkitzea (ontziak , industriak…) ontziena itsasora eta bere ekosistemara afectatzen du. Ondorioak: horko animalien intoxikazioa





4) Atmosferaren desorekak:
Kausa: fabriken eta automobileen gasak atmosferara doaz.
Ondorioak: kutsadura asko sortu eta atmosfera desgastatu.




5) Lurzoruaren desorekak:

Kausak: zuhaitz-mozketak eragindako deforestazioa, suteak eta gizakiak eragiten dugun kontaminazioa.
Ondorioak: lurzorua agrietatzea, begetazioa dezagertzea eta lurrea erakutsita ustea la  begetazioa dezagertxea lortuko dugu.







jueves, 19 de octubre de 2017

TOLESTURAK


TOLESTURAK


Resultado de imagen de tolesturak hondartzan


1) FORMAZIOA

Lurrazalari eragiten dieten konpresio eta dimentsio esfortzuek hiru mota deforazio sortzen dituzte harrietan.
Deformazio elastikoa: Ez da behin betiko defomazioa. Harriak deformatu egiten dira astinaldi bortitza jasotzean, baina gero hasierako formara itzultzen dira. Uhin sismikoak igarotzean, harriek deformazio mota hori izaten dute.
Deformazio plastikoa: Harriak tolestu egiten dira, eta ez dira lehengo formara itzultzen. Miloika urtetan konpresio esfortzu handiak izaten dituztenean sortzen da deformazio mota hori
Haustura eragiten duen deformazioa: Harriak hautsi egiten dira. Harriek deformazio elastikoarekin edo plastikoarekin jasa dezaketen konppresio edo demntsio-esfortzua baino handiagoa izatean gertatzen da.





2)Tolestura baten formazioa


Tolesturak harrien deformazio plastikoak dira. Tolesturek lau elemnetu ditzute, elementu horien arabera sailkatu egin dituztegu, eta zer prozesuren bidez sortu diren jakin.
Txanga: geruzek kutxadura handiena duen zatia.
Alpeak: txangare  bi aldeetan daude zatiak dira.
Nukleoa: Tolesturaren erdiko zatia da.
Plano axiala: Irudizko olano bat da, eta txangan zehar igarotzenan alpe bat sortzen du alde bakoitzean. Tolesturaren simetria planoa da, gutzi gorabehera.
Resultado de imagen de BARRIKA meñakoz