intertaidal zone

The intertidal zone, also known as the foreshore and seashore and sometimes referred to as the littoral zone, is the area that is above water at low tide and under water at high tide, This area can include many different types of habitats, with many types of animals, and numerous species of coral. 

                                  

 Peritidal zone is similar but a somewhat wider zone, extending from above the highest tide level to below that of the lowest tide level. The intertidal zone is also home to many several species from different taxa including Porifera, Annelids, Coelenterates, Mollusks, crustaceans, Arthropods, etc. Wateris available regularly with the tides but varies from fresh with rain to highly saline and dry salt with drying between tidal inundations. 

ekosistema

Ekosistema: Ekosistema bat toki batean bizi diren izaki bizidunak eta beraien arteko eta ingurunearekin sortutako harremanen multzoa da.

Hau da ekosistema batean bi atal daude: biotopoa eta biozenosia.
Biotopoa: ingurumena da eta bera deskribatzen duten faktore guztiak (tenperatura, materialak…)
Biozenosia: ekosistema batean bizi diren izaki bizidunen multzoa da.
Izaki bizidunen harremanak bi motatakoak izan daitezke:
• Interespezifikoak: espezie desberdinen arteko harremanak (sinbiosia, mutualismoa…)
Intraespezifikoak: espezie berdinaren arteko harremanak (taldea, familia, gizartea,…)

Motak: GUNE ATLANTIARRA
Pagadia: Pagoaren basoa. 400-500 m-tik gora 1500 m arte agertzen dira gune batzuetan baso zabal eta irekiak sortuz.
Hariztia: Haritzaren basoa. 0 m-tik 500 m arte agertzen dira. Haritza hainbat espezie agertzen dira: Quercus robur eta Q pyrennaica batez ere. Baso honetan beste landare batzuk ager daitezke lotuta.
Itsas-pinudia: Pinus maritima zuhaitza agertzen da. Kostaldean. Oso leku gutxietan geratzen da kostaldeko ekosistemak desagertarazi zirelako leku askotan.
Ibai ertzetako basoa: Ibai ertzeetan oso baso berezia sortzen da: urritzak, sahatsak, urkiak, altzak, astigarrak,…
Landa: Zuhaitzik gabeko eta belarrez betetako gunea. Landareak belarrak dira, gramineak eta hirustak, sasi batzuk, iratzeak,…. Abereak elikatzeko erabiltzen dira.
 Artadi kantauriarra: Kostaldeko gune askotan irauten duen basoa. Artea da zuhaitz nagusia eta beste zuhaixka eta belar askorekin lagunduta dago (ezpela, Q rotundifolia, gurbitza, otso-mahatsa, …) Itsaslabarra: Harkaitzez betetako gune bertikala. Itsas ertzean topatzen ditugu, beraz, hemengo landareak gazitasunera egokituta daude. Landare txikiak eta zuhaixka txiki batzuk.
 Marearteko eremua: Marea goran ur-azpian geratzen dena eta marea beheran airean geratzen dena hartzen duen gunea. Arroka artean putzuak geratzen dira ordu batzuz eta bertan itsasoko animali asko (anemonak, aktiniak, itsas-trikuak, itsas-izarrak,…) eta algak bizi dira Padura: Ibaiko ur geza eta itsasoko ur gazia elkartzean sortzen den eremua. Gune lokatztua landare endemiko batzuk dituena (Halimium, Salicornia, …) eta animalia berezi batzuk dituena (hegazti limmikolak, labanak, poliketo asko Nereis moduan,…)
Dunak: Hare pilaketak dira. Kostaldeko leku batzuetan geratzen dira. Landare bereziak daude Euporbia bezala. 

GUNE MEDITERRANEOA

 Artadia: Artea da zuhaitz nagusia eta beste zuhaixka eta belar askorekin lagunduta dago (ezpela, Q rotundifolia, gurbitza, otso-mahatsa, …) Hariztia: 300 m-tik 600 m arteko basoa. Quercus petraea eta Q pyrenaica agertzen dira.
Iñarradia: Iñarra zuhaixkaren hainbat espezie agertzen dira (Erica vagans, E cinerea, E tetralix, E scoparia), elorri batzuk (Genista scorpius, Crataegus monogyna), hosto-zuria (Sorbus aria) lagunduta.
Pinudia: Pinus radiata edo Pinus sylvestris espezieen landaketak edo basoak.
Basamortua: nafarroako hegoaldean agertzen den ekosistema (Bardeak). Landare gutxi.
Ibai-ertzetako basoak: Ibai ertzeetan oso baso berezia sortzen da: zurzuria, zumarrak, urkiak, altzak, elorri zuria,  astigarrak…

GUNE MENDITSUA
 Landa: Zuhaitzik gabeko eta belarrez betetako gunea. Landareak belarrak dira, gramineak eta hirustak, eta lore oso txikiak.
 Harkaitza: Arrokaz osatutako gune bertikala. Landare gutxi daude, hazteko lur gutxi behar duten landareak daude. Animalien artean hegazti asko batez ere harrapariak (saia, arranoa, …)

THE CREATION OF CANTABRIAN MOUNTAIN

As a whole, the Cantabrian Mountains are remarkable for their intricate ramifications, but almost everywhere, and especially in the east, it is possible to distinguish two principal ranges, from which the lesser ridges and mountain masses radiate. One range, or series of ranges, closely follows the outline of the coast; the other, which is loftier, forms the northern limit of the great tableland of Castile and León, and is sometimes regarded as a continuation of the Pyrenees. In some parts the coastal range rises sheer above the sea, and everywhere has so abrupt a declivity that the streams which flow seaward are all short and swift.

MAREARTEKO ZONA

        Marearteak zonazio bertikala erakusten du maiz.

            Hiru dira zonazioa eragiten duten faktore nagusiak: mareak, elikagai             eskuragarritasuna eta konpetentzia, inter eta intraespezifikoa.  

      Intentsitate desberdineko mareak eratzen dira, ur masa oso handien             migrazioak itsas mailan eragiten dituztenak. Marea horiek, substratua           gogorra bada eta kosta neurri batean inklinatua badago, zonazioa                   eragiten dute. Hori gertatzeko arrazoia urperatze-aireratze zikloen                 agerpena eta hauen ondorioak dira. Kostaldeko nutriente                               eskuragarritasuna, estres hidrikoa, estres osmotikoa eta eguzki                       irradiazioa bezalako faktoreak estuki loturik daude mareen zikloekin.           Aipaturiko aldagai horiek, zuzenki eragiten dute zonazio bertikal                   horietako egitura ekosistemiko eta konpetentzia prozesuetan.

          Goi marearteko espezieak aipatutako aldagai horien aurrean                           erresistenteagoa izanik gorago iritsi daitezke konpetentzia baxuko                 guneak kolonizatuz. Erdi eta batez ere behe mareartean berriz,                       nutriente eskuragarritasuna handiagoa denez eta espezie arteko                     konpetentzia gogorragoa, mareen eraginaren araberako gradiente bat             eratzen da. Laburbilduz, bertikalki eragiten duten mareek bizi baldintza         desberdinak eragiten dituzte nutriente eta konpetentzia                                   intespezifikoetan eragiten baitute.

            Marearteak zonazio bertikala erakusten du maiz.

         Hiru dira zonazioa eragiten duten faktore nagusiak: mareak, elikagai             eskuragarritasuna eta konpetentzia, inter eta intraespezifikoa.

      Intentsitate desberdineko mareak eratzen dira, ur masa oso handien               migrazioak itsas mailan eragiten dituztenak. Marea horiek, substratua           gogorra bada eta kosta neurri batean inklinatua badago, zonazioa                   eragiten dute. Hori gertatzeko arrazoia urperatze-aireratze zikloen                 agerpena eta hauen ondorioak dira. Kostaldeko nutriente                               eskuragarritasuna, estres hidrikoa, estres osmotikoa eta eguzki                       irradiazioa bezalako faktoreak estuki loturik daude mareen zikloekin.           Aipaturiko aldagai horiek, zuzenki eragiten dute zonazio bertikal                   horietako egitura ekosistemiko eta konpetentzia prozesuetan.

          Goi marearteko espezieak aipatutako aldagai horien aurrean                           erresistenteagoa izanik gorago iritsi daitezke konpetentzia baxuko                 guneak kolonizatuz. Erdi eta batez ere behe mareartean berriz, nutriente       eskuragarritasuna handiagoa denez eta espezie arteko konpetentzia               gogorragoa, mareen eraginaren araberako gradiente bat eratzen da.

         Laburbilduz, bertikalki eragiten duten mareek bizi baldintza desberdinak      eragiten dituzte nutriente eta konpetentzia intespezifikoetan eragiten              baitute.

                                       

LANDA

ZUHAITZIK GABEKO ETA BELARREZ BETETAKO GUNEA. ANIMALIENTZAKO SORTUTAKO EREMUAK DIRA: ABEREAK ELIKATZEKO ERABILTZEN DIRA. 2 MOTA EZBERDINETAN BANATZEN DIRA: ITSASLABARRAREN GAINEAN DAUDENAK ETA PADURAN SORTUTAKO POLDERRAK.


 ITSASLABARRAREN GAINEAN DAUDENAK: ITSASLABARREN GAINEAN, IZUGARRIZKO LANDAREDIA EGON OHI DA..

PADURAN SORTUTAKO POLDERRAK: ITSASOARI BERENGANATU DIREN EREMUAK DIRA. LURRA LEHORTU EGITEN DA, PADURETAN LANDAK SORTZEN DIRA. ARTOA HAZTEKO ETA EREITEKO ETA ABEREAK ELIKATZEKO ERABILTZEN DIRA.